BasBEL heeft vragen gesteld over het woonwensenonderzoek van de gemeente Eemnes. Op basis van persoonlijke voorkeuren voor grote huizen, wordt in het onderzoeksrapport geconcludeerd dat er meer eengezinswoningen moeten komen.

BasBEL wijst erop dat het aandeel gezinnen met kinderen tot 2040 terugloopt tot ongeveer 34% van het totaal aantal huishoudens, terwijl de woningvoorraad voor 90% uit eengezinswoningen bestaat. Het aandeel één- en tweepersoons-huishoudens (jongeren en ouderen) loopt in dezelfde periode op tot 69%. BasBEL vraagt de gemeenteraad te onderzoeken of meer woningen kunnen worden gebouwd voor starters en senioren.

De brief aan de Raad volgt hieronder.

-----

Aan: de gemeenteraad van Eemnes

Eemnes, 17 februari 2021

Geachte Raad,

Wonen is een in de Grondwet verankerd recht en BasBEL waardeert dat de gemeente Eemnes daar werk van maakt, met een woonvisie die het aanbod aan woningen wil afstemmen op de behoefte, en met een woononderzoek nu om die woonvisie te kunnen realiseren.


vragen
De manier waarop het onderzoek is uitgevoerd heeft ons soms verrast, en vooral hebben wij een aantal vragen gemist.
Is er bijvoorbeeld niet ook in Eemnes, zoals landelijk een trend is, onder jongeren behoefte aan ‘tiny houses’ en aan ‘collectieve bewoning’? Dreigen we niet, gezien de bevolkings-ontwikkeling, over 20 jaar een groot ‘gezinswoningoverschot’ te krijgen? En  hoeveel 75-plussers zijn er op dat moment waarschijnlijk die slecht ter been zijn, en die behoefte hebben aan een woning binnen ‘rollator-afstand’ van de voorzieningen? Wonen veel alleenstaande ouderen in woningen met drie slaapkamers en een zolder? Als landelijk vaak wordt gepleit voor meer seniorenwoningen omdat je daarmee twee vliegen in één klap slaat – via doorstroming komen immers tegelijkertijd woningen vrij voor starters – wat kan Eemnes dan doen om snel meer seniorenwoningen te bouwen en om de verhuis-drempel voor ouderen te verlagen?

Die vragen werden niet gesteld en dat lijken ons gemiste kansen. Ook onderzoek naar de mogelijkheid van seniorenwoningen nabij de voorzieningen (uw Raad gaf daar in de woonvisie prioriteit aan) is nog niet gedaan.

data
Niet altijd zien wij in het onderzoek een transparante relatie tussen de antwoorden op de enquête en presentatie ervan in tabellen en verslag. Over de seniorenwoning in de vorm van een Knarrenhof, waarover in de enquête een vraag werd gesteld, zien wij nu niets terug. Misschien is het een idee het originele data-document (met vragen en gesommeerde antwoorden) alsnog openbaar te maken.

In het onderzoek zijn vragen gesteld over woonwénsen, terwijl in het verslag wordt gesuggereerd dat daarmee de woningbehóefte is gepeild. Dat roept vragen op, want dat doen we toch ook niet met die andere primaire levensbehoefte: vaststellen wat de dagelijkse voedingsbehoefte is aan de hand van een marktonderzoek naar wat mensen het lekkerst vinden. Kun je echt de maatschappelijke woonbehoefte over 10 en 20 jaar bepalen aan de hand van vooral persoonlijke wensen van dit moment? 

hoeksteen
Een belangrijke rol in het rapport is er voor gezinnen met kinderen. Terecht. Gelet op de biologische wetten van de menselijke reproductie en op onze dominante culturele ‘wetten’ over seksualiteit is het gezin inderdaad een hoeksteen van de samenleving. Alleen zou geen enkele aannemer, ook niet van het CDA, die met gehouwen stenen een huis wil bouwen, het in zijn hoofd halen om de helft ervan te laten bestaan uit hoek-stenen. Welke vorm of stijl het huis ook heeft, er is maar beperkt aandeel hoekstenen nodig.
In de grafiek op bladzijde 3 is het gezin de grootste groep huishoudens. Maar dat komt omdat alle gezinnen zijn samengenomen en de andere huishoudens in vieren zijn uitgesplitst.
Op dit moment vormen gezinnen 39% procent van het totaal aantal huishoudens (naast 61% jongere en oudere één- en tweepersoonshuishoudens), en dat loopt de komende 20 jaar nog iets verder terug naar 34%. Voor jongeren tot 35 jaar blijft het aandeel ongeveer 6%; het aandeel 75-plussers stijgt van 15% nu naar 26% in 2040.
Hiertegenover staat dat de huidige woningvoorraad bestaat uit 90% eengezinswoningen en 10% appartementen en seniorenwoningen.

verzoek
In de samenvatting van het rapport staat dat de “samenstelling van de huishoudens” wordt “gedomineerd door gezinnen met kinderen” en even verderop “dat ondanks demografische trends als vergrijzing en huishoudensverdunning” een “gemeente voor gezinnen” blijft. Op zichzelf is dat goed! Maar wel vragen wij er rekening mee te houden dat er op dit moment kwantitatief een groot overschot is aan eengezinswoningen en groot tekort aan woningen voor jongeren (ergens in het rapport staat dat hun kans op een betaalbare huurwoning 3% is) en voor senioren, die soms willen wel verhuizen (naar dichterbij de winkels en het Huis van Eemnes) maar die simpelweg geen alternatief hebben.
Het is goed dat er in Eemnes het laatste jaar weer iets meer woningen zijn gebouwd. Waar BasBEL om zou willen vragen is om de komende jaren substantieel meer woningen, ook in andere dan traditionele vormen, te bouwen voor starters en senioren. Zulke andere woningen zijn in de praktijk ook veel klimaatvriendelijker (met een kleinere ‘voetafdruk’) en veel barmhartiger (met meer kansen voor mensen die dat nu bijna niet hebben). En speciaal een Knarrenhof heeft volgens onderzoekers ook nog eens verlagend effect op de vraag die bewoners doen op voorzieningen uit het Sociaal Domein.
Wij verzoeken uw Raad om straks bij de besluitvorming over het rapport het college te vragen om nog enig aanvullend onderzoek te doen naar de mogelijkheden meer woningen te bouwen voor starters en senioren, in aantallen die in verhouding staan tot de verwachte demografische ontwikkeling.

Uw wijsheid toewensend, en met vriendelijke groet,
Namens het bestuur,

Ellen de Valk,                                                                                    René Kemperman,

secretaris                                                                                          voorzitter

 

 

 

RSIN = 857103337
KvK nr = 67637264